Γερμανικές αποζημιώσεις: Συγκρότηση Ομάδας Εργασίας στο ΓΛΚ

Σε μια εποχή που η Ελλάδα βρίσκεται υπό οικονομική "κατοχή" και  διεθνή εποπτεία 

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Χρ. Σταϊκούρας, υπέγραψε απόφαση με την οποία συγκροτήθηκε στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (Γ.Λ.Κ.) Ομάδα Εργασίας για την έρευνα των αρχείων του σε σχέση με το θέμα των Γερμανικών Αποζημιώσεων.

Η Ομάδα Εργασίας είναι η κάτωθι:

1.Παναγιώτης Καρακούσης, Γενικός Διευθυντής, ως Συντονιστής

2.Βασίλειος Κατριβέσης, Γενικός Διευθυντής, ως Αναπλ. Συντονιστής

3.Κωνσταντίνος Σπηλιωτόπουλος, Διευθυντής, ως Μέλος

4.Ελένη-Στυλιανή Ρωμαΐδου, Διευθύντρια, ως Μέλος

5.Ιωάννης Μητρόπουλος, Εισηγητής, ως Μέλος

Ως Γραμματείς ορίζονται οι Εισηγήτριες: Αντιγόνη Κουλουμβάκη και Γεωργία Χαλούλου

Α. Έργο της Ομάδας Εργασίας είναι η έρευνα των αρχείων του Γ.Λ.Κ. σχετικά με το θέμα των Γερμανικών Αποζημιώσεων.

Β. Τα Μέλη της Ομάδας Εργασίας δεν θα λάβουν αποζημίωση για το έργο τους.

Γ. Η ομάδα εργασίας οφείλει να παραδώσει το έργο της έως την 31/12/2012.

 Ο Χάγκεν Φλάισερ σε συνέντευξή του παίρνει θέση υπέρ της Ελλάδας για τις αποζημιώσεις. Είναι ένας από τους πλέον διάσημους ιστορικούς, ειδικός στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και στην κατοχή. Εντούτοις ο κ. Φλάισερ τονίζει ότι η επιτροπή αυτή ήταν μια αντίδραση στην πίεση που δέχεται η ελληνική κυβέρνηση από την αντιπολίτευση, ωστόσο το όλο εγχείρημα δεν έχει νόημα, εφόσον δεν αντιδρά η γερμανική πλευρά.

Και στο παρελθόν υπήρξαν τέτοιες επιτροπές, και πάλι όμως δεν αντέδρασε η γερμανική κυβέρνηση και πολύ περισσότερο δεν θα το κάνει τώρα που η Ελλάδα δεν θεωρείται ισότιμος εταίρος.

Η κατοχή της Ελλάδας από τις στρατιές του Χίτλερ, προκάλεσε ανυπολόγιστες ζημιές στην οικονομία και διέλυσε τον παραγωγικό ιστό της χώρας. 

(Στοιχεία που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της κατοχής από το Γραφείο Χωροταξικών και Πολεοδομικών Μελετών και Ερευνών του Υπουργείου Δημοσίων Έργων και από άλλες Δημόσιες Υπηρεσίες της εποχής. Το κείμενο του λευκώματος γράφτηκε από τον Αρχιτέκτονα κ. Κ.Α. Δοξιάδη)

Η οικονομική αντίσταση και η απάντηση των Γερμανών

Η γερμανική κατοχή της Ελλάδας, επέφερε μια ολοκληρωτική καταστροφή στην οικονομία της χώρας και κυρίως στη γεωργική παραγωγή.

Η παρουσία των δυνάμεων του Χίτλερ στην Ελλάδα συνοδεύτηκε από ένα οικονομικό "ολοκαύτωμα". Η Ελλάδα υποχρεώθηκε να συντηρεί τα στρατεύματα που στάθμευαν στη χώρα, ενώ ανεφοδίαζε με τρόφιμα και το μέτωπο της Λιβύης. Παράλληλα οι Γερμανοί λεηλατούσαν την παραγωγή με αποτέλεσμα την εξόντωση χιλιάδων Ελλήνων από πείνα και ασθένειες.

Ωστόσο, με την έναρξη της κατοχής ο ελληνικός λαός σταμάτησε όσο ήταν δυνατόν την παραγωγή με στόχο να μη βοηθηθεί ο Άξονας. Έτσι, οι καλλιεργούμενες εκτάσεις και η απόδοσή τους κατά στρέμμα ελαττώθηκαν σημαντικά.

 

Όπως φαίνεται και στο παραπάνω διάγραμμα, την περίοδο της κατοχής (1941-1944), είχαμε μείωση της παραγωγής κατά 40% στα δημητριακά, κατά 36% στα όσπρια, κατά 89% στον καπνό και κατά 75% στο βαμβάκι.

Κυρίως μειώθηκε η παραγωγή προϊόντων που είχαν περισσότερο ανάγκη οι Γερμανοί, όπως το βαμβάκι και ο καπνός, ενώ το ίδιο συνέβη και με τις ελιές, το λάδι τα σταφύλια και τους ξηρούς καρπούς.

Μείωση παρατηρήθηκε και στην παραγωγή μεταλλευμάτων (αντιδράσεις εργατών, σαμποτάζ, επιθέσεις αντιστασιακών), με την Ελλάδα να διακόπτει ουσιαστικά τις εξαγωγές , με στόχο να μην μπορούν οι κατοχικές δυνάμεις να επωφεληθούν.

Όπως ήταν φυσικό οι Γερμανοί αντέδρασαν στο σαμποτάζ, διακόπτοντας τις εισαγωγές στην Ελλάδα με ό,τι αυτό σήμαινε για τον λαό της. 

 

Οι Γερμανοί εκμηδένισαν τις εισαγωγές ζώων και μείωσαν δραστικά τον αριθμό των ζώων που χρησιμοποιούνταν σε εργασίες, με αποτέλεσμα τα χωράφια να μείνουν ακαλλιέργητα και οι μεταφορές σε δύσβατες περιοχές να σταματήσουν.

 

Με ανάλογο τρόπο μειώθηκε και ο κτηνοτροφικός πλούτος της χώρας, με αποτέλεσμα το κρέας, το τυρί και άλλα κτηνονοτροφικά προϊόντα να εξαφανισθούν από την ελληνική αγορά.

Με τη ραγδαία μείωση και των εισαγωγών και των εξαγωγών κλιμακώθηκε ο οικονομικός πόλεμος κατά της χώρας μας ως συνέπεια της εισβολής και κατοχής της Ελλάδας από τις δυνάμεις του Άξονα.

Εκτελέσεις, σφαγές και ομαδικοί τάφοι

O πληθυσμός της Ελλάδας μετά το τέλος της γερμανικής κατοχής είχε μειωθεί δραστικά. Εκτός από την πείνα, οι διωγμοί, οι σφαγές και οι εκτελέσεις προκάλεσαν χιλιάδες θύματα σε όλη τη χώρα.

 

Υπολογίζεται ότι από τους βομβαρδισμούς έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 3.000 άνθρωποι, στον ελληνογερμανικό πόλεμο 8.000, στον ανταρτοπόλεμο 50.000, οι εκτελέσεις από Γερμανούς και Ιταλούς ξεπέρασαν τις 30.000 και οι απώλειες του εμπορικού ναυτικού σε 3.500.

Αν συνυπολογίσουμε τον ελληνοϊταλικό πόλεμο (15.700 νεκροί), τις βουλγαρικές σφαγές (40.000 νεκροί) και τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς (4.000νεκροί), γίνεται εύκολα κατανοητό ότι η μικρή Ελλάδα πλήρωσε πολύ βαρύ φόρο αίματος σε σύγκριση με άλλες χώρες.

Στα Καλάβρυτα οι Γερμανοί σκότωσαν όλους τους άνδρες από 15 ετών και πάνω, δηλαδή επί συνόλου 2035 ανδρών εκτελέστηκαν 1.436 (70,5%).

Στο Δίστομο σκότωσαν αδιακρίτως 218 άνδρες, γυναίκες, μωρά, παιδιά και ηλικιωμένους.

 

Σε όλα τα μέρη της χώρας συναντούσε κανείς ομαδικούς τάφους, αποτέλεσμα των μαζικών εκτελέσεων από τους Γερμανούς και τους συνεργάτες τους.

Εκτός από τους Γερμανούς, μεγάλες απώλειες στον ελληνικό πληθυσμό προκάλεσαν και οι σύμμαχοί τους Βούλγαροι. Με συστηματικές σφαγές, πυροπολήσεις και δολοφονίες έκαναν ό,τι μπορούσαν για να εξοντώσουν τους Έλληνες, σκηνοθετώντας ακόμη και "επαναστάσεις", τις οποίες έπνιγαν στο αίμα σκοτώνοντας άμαχους.

Οι Γερμανοί, όπως και οι Ιταλοί και οι Βούλγαροι εξόντωναν συστηματικά και με κάθε τρόπο όχι μόνο όσους αντιστέκονταν, αλλά και τους άμαχους ως αντίποινα, με κρεμάλες, σφαγές, τουφεκισμούς.

Γεννήσεις και θάνατοι 1936-1943

 

Με την αποχώρηση των κατακτητών, η Ελλάδα πέρα από την οικονομική καταστροφή, θρηνούσε τον θάνατο χιλιάδων πολιτών της που είτε εκτελέστηκαν, είτε μεταφέρθηκαν ως όμηροι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, είτε αναγκάστηκαν να μετακινηθούν εκτός της χώρας ή στο εσωτερικό της για να γλυτώσουν από Γερμανούς, Βούλγαρους, Ιταλούς και τους ντόπιους συνεργάτες τους.

Η Ελλάδα στο τέλος του πολέμου είχε χάσει το 10% του πληθυσμού της, είχε κατεστραμμένη οικονομία και οι υποδομές της ήταν ανύπαρκτες.

Για την προσφορά της στη μάχη κατά του Άξονα, η αναγνώριση στα λόγια (θυμηθείτε τον θαυμασμό του Τσόρτσιλ) ήταν μεγάλη. Στην πράξη όμως οι γερμανικές αποζημιώσεις δεν δόθηκαν ποτέ και με ευθύνη διαδοχικών κυβερνήσεων.

Μάλιστα, σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του αντικαγκελάριου της Γερμανίας Φίλιπ Ρέσλερ, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, η διεκδίκησή τους μπορεί να εκληφθεί μόνο ως "εμπόδιο" στην αναζήτηση μια λύσης στην κρίση χρέους που ταλανίζει τη σύγχρονη Ελλάδα και που την έχει φέρει αντιμέτωπη με μια νέα "κατοχή", οικονομική αυτή τη φορά...

Έκαιγαν και κατέστρεφαν ό,τι έβρισκαν μπροστά τους

H κατοχή της Ελλάδας από τους Γερμανούς, συνοδεύτηκε από μεγάλες καταστροφές στις πόλεις, τα χωριά, τις υποδομές και τα δάση της χώρας.

Οι Γερμανοί αποχωρώντας από την Ελλάδα, άφησαν πίσω τους ερείπια. Από τη Βόρειο Ήπειρο μέχρι τα Δωδεκάνησα, κτίρια, σπίτια, εκκλησίες, νοσοκομεία και σχολεία μετατράπηκαν σε χαλάσματα.

Με κόκκινο σημάδι οι φωτιές, με μαύρο οι βομβαρδισμοί

Οι κατακτητές άφησαν τα ίχνη τους σε κάθε πόλη και κάθε χωριό (βομβαρδισμοί, φωτιές, λεηλασίες), ενώ ελάχιστες περιοχές κυρίως μέσα σε μεγάλες πόλεις παρέμειναν άθικτες.

Η Ελλάδα κατά τη διάρκεια της κατοχής, έχασε 400.000 οικοδομές, δηλαδή το 28% του οικοδομικού της πλούτου και αξίζει να σημειωθεί ότι έρχεται πρώτη σε θυσίες μεταξύ των Συμμάχων.

Χωρίς δρόμους και σιδηροδρομικό δίκτυο

Δρόμοι, γέφυρες, κτίρια ισοπεδώθηκαν ενώ οι κατακτητές δεν σεβάστηκαν ούτε τα δάση.

Όσα δεν τα έκοβαν για να στείλουν ξύλα στη Γερμανία, την Ιταλία και τη Βουλγαρία, τα έκαιγαν για να πολεμήσουν τους αντάρτες. Σε ορισμένες περιοχές μάλιστα όπως η Αττική, η καταστροφή δασών άγγιξε ή ξεπέρασε το 75%.

 

Όπως φαίνεται και στον παραπάνω χάρτη τεράστιες ήταν και οι καταστροφές στο οδικό δίκτυο (κόκκινες γραμμές), ενώ λίγες γέφυρες έμειναν ανέπαφες.

Οι Έλληνες αντάρτες κατέστρεψαν πολλούς δρόμους για να εμποδίζουν τον ανεφοδιασμό των γερμανικών στρατευμάτων στην Αφρική.

Παράλληλα, όταν η Γερμανία ηττήθηκε και ήρθε η ώρα να εγκαταλείψει την Ελλάδα, ακολουθήθηκε η τακτική της καμμένης γης. Οι κατακτητές κατέστρεφαν κατά την αποχώρησή τους ό,τι μπορούσαν και ουσιαστικά διέλυσαν ό,τι είχε απομείνει από το συγκοινωνιακό δίκτυο της χώρας.

Όλες οι γέφυρες, εκτός από όσες ήταν πολύ μικρές, καταστράφηκαν και το ίδιο συνέβη με τις σήραγγες και με κάθε τεχνικό έργο. Το 90% των γεφυρών με άνοιγμα άνω των 6 μέτρων ισοπεδώθηκαν, ενώ καταστράφηκαν όλες οι γέφυρες (απώλειες) μήκους από 10 έως 40 μέτρα.

Μεγάλες ζημιές υπέστη και το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας, είτε από τους Γερμανούς, είτε από αντάρτες που προσπαθούσαν να εμποδίσουν τον ανεφοδιασμό του γερμανικού στρατού.

Η ίδια τακτική ακολουθήθηκε και με τα μηχανοστάσια, τις δεξαμενές και τους σιδηροδρομικούς σταθμούς. Από όπου πέρναγαν οι δυνάμεις του άξονα άφηναν πίσω τους συντρίμμια και ερείπια.

Η απελευθέρωση βρήκε την Ελλάδα, χωρίς σιδηροδρομικό δίκτυο. Ελάχιστες γραμμές είχαν μείνει άθικτες σε όλη τη χώρα.

Ίδια εικόνα και στα λιμάνια. Οι Γερμανοί ανατίναζαν εγκαταστάσεις, μηχανήματα και προβλήτες, με αποτέλεσμα κάθε ανεφοδιασμός και επικοινωνία της Ελλάδας να διακοπεί.

Στα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, ακολουθήθηκε συγκεκριμένο πλάνο καταστροφής και κατεδαφίστηκαν ή ανατινάχθηκαν τα κυριώτερα κτίρια και εγκαταστάσεις.

Αξίζει τέλος να αναφερθεί ξεχωριστά η καταστροφή του Ισθμού της Κορίνθου. Οι Γερμανοί βύθισαν πλοία, ανατίναξαν τρένα και κατέστρεψαν γέφυρες, με αποτέλεσμα η διώρυγα της Κορίνθου να κλείσει για πολλά χρόνια.

*Τα στοιχεία που περιέχει το λεύκωμα συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της κατοχής από το Γραφείο Χωροταξικών και Πολεοδομικών Μελετών και Ερευνών του Υπουργείου Δημοσίων Έργων και από άλλες Δημόσιες Υπηρεσίες της εποχής. Το κείμενο του λευκώματος γράφτηκε από τον Αρχιτέκτονα κ. Κ.Α. Δοξιάδη.

Η εργασία άρχισε τον Μάιο του 1941 και δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του 1944 όταν ελευθερώθηκε η Ελλάδα. Το 1945, παρουσιάσθηκε στο Παρίσι και το Λονδίνο, καθώς και στη διάσκεψη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) στον Αγ. Φραγκίσκο.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ "εφημερίδα ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ" & "news247.gr"

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:art