Διαπολιτισμικό Σχολειό Πενταλόφου

H παιδεία δεν έχει εθνικότητα

Συνέντευξη στον Σωκράτη Μουτίδη

(omikron.tv , 07 Σεπτέμβριος 2008 )

Στο πιο ξακουστό μαστοροχώρι του νομού Κοζάνης, τον Πεντάλοφο, μπορεί η τέχνη των πετράδων να εκλείπει πια, η μάθηση, όμως, είναι μια διαρκής διαδικασία. 

Ο τόπος που γέννησε και δίδαξε πολλούς έλληνες επιστήμονες, σήμερα μορφώνει και διαπαιδαγωγεί αλλοδαπούς μαθητές, οι οποίοι φοιτούν στο διαπολιτισμικό γυμνάσιο με λυκειακές τάξεις του Πενταλόφου. Πενήντα συνολικά μαθητές, εκ των οποίων οι 42 Αλβανοί και οι 8 Έλληνες, ξεκίνησαν στις 11 Σεπτεμβρίου τη νέα σχολική χρονιά. Οι «φιλοξενούμενοι» από τη γείτονα Αλβανία είναι μακριά από τους γονείς και τους συγγενείς τους και διαμένουν στη μαθητική εστία του εθνικού ιδρύματος νεότητας δωρεάν.

Το χτισμένο από πέτρα με την περίφημη τέχνη «Καρούτειο» γυμνάσιο, το οποίο δημιουργήθηκε με δωρεά του Πενταλοφίτη Αλέξανδρου Καρούτα, γεμίζει με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς από τις φωνές των παιδιών που αντηχούν στις έξι αίθουσες διδασκαλίας και τους μακρούς διαδρόμους. 

Δεν διαφέρει εκ πρώτης όψεως σε τίποτα από τα υπόλοιπα σχολεία - ίσως μάλιστα να είναι πιο «ζεστό» και συνάμα επιβλητικό σε σύγκριση με τα κοινότυπα κτίρια που σχεδιάζει ο οργανισμός σχολικών κτιρίων - το μόνο που αλλάζει είναι η σύνθεση των μαθητών. Σε αυτό το σχολείο, όμως, γίνεται σαφές από την αρχή ότι η παροχή παιδείας και η διδασκαλία δεν έχουν εθνικότητα, καθώς οι μαθητές του είναι διψασμένοι για μάθηση και γνώσεις.

Στο διαπολιτισμικό γυμνάσιο με λυκειακές τάξεις Πενταλόφου έχουν φοιτήσει από την έναρξη λειτουργίας του το 2001 εκτός από Αλβανούς, που αποτελούν και τη συντριπτική πλειονότητα, Ουκρανοί και Μολδαβοί μαθητές. Η δυναμικότητα του σχολείου από 90 παιδιά το 2001 έπεσε φέτος στα 50 μιας και το εθνικό ίδρυμα νεότητας αποφάσισε πως στην εστία δεν μπορούν να μένουν σε ένα δωμάτιο περισσότερα από 4 παιδιά. «Όταν κατέρρευσε ο κομμουνισμός στην Αλβανία είχαμε μαθητές πολλούς βορειοηπειρώτες ομογενείς. Τα τελευταία χρόνια το 95% των μαθητών μας είναι Αλβανοί με μεγάλη αγάπη για τα γράμματα» μας λέει ο διευθυντής του διαπολιτισμικού σχολείου Φίλιππος Δελβινιώτης. Φέτος συμπληρώνει 11 χρόνια στο ίδιο σχολείο και αν και έχει πολλά μόρια και μπορεί να μετατεθεί κάπου πιο κοντά στο σπίτι του που είναι στη Λάρισα, δεν επιθυμεί να φύγει γιατί όπως λέει θέλει να ολοκληρώσει αυτό που ξεκίνησε στο σχολείο, ενώ παράλληλα επιθυμεί να βρίσκεται κοντά στο χωριό απ’ όπου κατάγεται το Δίλοφο, πέντε χιλιόμετρα από τον Πεντάλοφο.

«Τα παιδιά έχουν θέληση να μάθουν, το βλέπουμε αυτό, είναι φανερό. Κάποια από αυτά, εκτός από την ελληνική κουλτούρα ασπάζονται και τη θρησκεία μας. Μάλιστα, δεν είναι λίγα τα παιδιά που βαφτίζονται, για παράδειγμα πέρυσι βαφτίστηκαν δυο και φέτος ένας» λέει ο κ. Δελβινιώτης και αναφέρεται στις ομοιότητες που είχαν οι Ιλλυριοί με τους Πελασγούς, καθώς δεν υπήρχαν σύνορα για περισσότερα από 1500 χρόνια. «Οι γονείς που στέλνουν τα παιδιά τους εδώ θέλουν πολύ αυτά να μάθουν την ελληνική γλώσσα και να αποκτήσουν ελληνικό απολυτήριο γυμνασίου και λυκείου, το οποίο θεωρούν πως τους εξασφαλίζει καλύτερες προοπτικές από το αντίστοιχο αλβανικό. Πάντως, αν κάποιος μαθητής μας φέρει πιστοποιητικό ότι ολοκλήρωσε το γυμνάσιο στην Αλβανία, τότε εμείς κάνουμε εγγραφή στην πρώτη τάξη του λυκείου» συμπληρώνει ο κ. Δελβινιώτης, εξηγώντας τη διαδικασία εγγραφής.

Πως λειτουργεί, όμως, το διαπολιτισμικό σχολείο; Τα παιδιά κατά τον πρώτο χρόνο φοίτησής τους απαλλάσσονται από τα μαθήματα των αρχαίων και νέων ελληνικών. Η βάση της βαθμολόγησής τους είναι το 8 σε όλα τα μαθήματα και εξετάζονται προφορικά. Το δεύτερο χρόνο, οι αλλοδαποί μαθητές εξετάζονται γραπτά σε όλα τα προβλεπόμενα μαθήματα με βάση το 10, εκτός των αρχαίων και νέων ελληνικών, στα οποία εξετάζονται προφορικά και με βάση το 8. Την τρίτη χρονιά, οι μαθητές αυτοί βαθμολογούνται και εξετάζονται κατά τον ίδιο τρόπο με τους υπόλοιπους μαθητές, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως τα μαθήματα στο διαπολιτισμικό σχολείο είναι ακριβώς τα ίδια, όπως σε όλα τα γυμνάσια και λύκεια της χώρας.

Όπως διευκρινίζει ο διευθυντής του σχολείου, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που οι μαθητές δεν γνωρίζουν καθόλου ελληνικά. Σε αυτή την περίπτωση οργανώνονται τμήματα υποδοχής και οι εκπαιδευτικοί διδάσκουν περισσότερες ώρες ελληνικά σε αυτούς τους μαθητές, οι οποίες μπορούν να φτάσουν ακόμη και τις 14 εβδομαδιαίως. «Είχαμε παιδιά που έμαθαν άπταιστα ελληνικά μέσα σε ένα χρόνο και μαθητές που μετά από δυο χρόνια εξακολουθούσαν να βρίσκονται σε χαμηλό επίπεδο. Είμαστε, όμως, έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τέτοιες καταστάσεις. Χρειάζεται υπομονή και επιμονή από τον εκπαιδευτικό, προκειμένου να διδάξει σε αλλοδαπούς μαθητές και οφείλω να ομολογήσω πως δεν είναι εύκολη υπόθεση» μας λέει ο κ. Δελβινιώτης. Ένα ακόμη παράξενο του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος είναι, επίσης, πως στο σχολείο δεν τοποθετούνται - ενώ υπάρχουν- καθηγητές με πιστοποιημένη γνώση της Αλβανικής γλώσσας. Κάποιοι από αυτούς αποθαρρύνονται από την απόσταση, ενώ κάποιοι άλλοι δεν γνωρίζουν πως καταθέτοντας την πιστοποίησή τους αυτή μπορούν να διδάξουν σε διαπολιτισμικά σχολεία. Το αποτέλεσμα; Οι φιλόλογοι που τοποθετούνται γνωρίζουν μόνο ελληνικά και το μάθημα στα πρώτα στάδια δεν διευκολύνεται.

Στο διαπολιτισμικό σχολείο οι εκδηλώσεις και οι εορτασμοί γίνονται χωρίς καμία απολύτως διαφοροποίηση από τα υπόλοιπα σχολεία. Το ίδιο και οι παρελάσεις στις εθνικές επετείους. Οι σημαιοφόροι, άλλωστε, τα τελευταία χρόνια είναι Αλβανοί και Αλβανίδες και φυσικά δεν υπάρχει κανένα απολύτως πρόβλημα, μιας και «πρόκειται για τους αριστούχους της τρίτης τάξης», όπως κάνει σαφές ο διευθυντής του σχολείου. Επίσης, μαθητές του σχολείου συμμετέχουν σε φεστιβάλ και πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνονται σε όλη τη χώρα μεταξύ μαθητικών εστιών και δεν παραλείπουν να δηλώνουν συμμετοχή σε μαθητικούς αγώνες. Οι εκδρομές τους, μονοήμερες και πολυήμερες, γίνονται κανονικά και μάλιστα το σχολείο προσπαθεί να καλύψει όλα τα έξοδα των μαθητών, χωρίς εκείνοι να χρειαστεί να επιβαρυνθούν με το παραμικρό. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω δωρεών στο σχολείο και απ’ ότι φαίνεται αποδίδει, καθώς με αυτόν τον τρόπο καλύπτονται και έξοδα αγοράς έξτρα βιβλίων, αν χρειαστούν τα παιδιά. Ενδεικτική της δουλειάς που γίνεται είναι η συμμετοχή μαθητή του σχολείου στη Βουλή των Εφήβων, ο οποίος κέρδισε τις εντυπώσεις. «Τα παιδιά είναι ικανοποιημένα από τη ζωή εδώ και πάρα πολλά από αυτά δεν θέλουν να γυρίσουν πίσω στην Αλβανία. Είναι σημαντικό, επίσης, πως το σχολείο μας έχει υψηλό ποσοστό επιτυχιών σε εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από τις πανελλαδικές εξετάσεις» μας λέει ο κ. Δελβινιώτης.

Το «Καρούτειο» χτίστηκε τη δεκαετία του ΄70 σε σχήμα «Γ». Πέραν των έξι αιθουσών διδασκαλίας διαθέτει εργαστήριο φυσικών επιστημών και αίθουσα πληροφορικής. Η ανάγκη, όμως, δημιουργίας άλλων τεσσάρων αιθουσών, εκ των οποίων οι δυο θα εξυπηρετούν το μάθημα της μουσικής και τη σχολική βιβλιοθήκη, είναι μεγάλη, σύμφωνα με το διευθυντή του σχολείου. Στη βόλτα μας στις αίθουσες διδασκαλίας, διαπιστώσαμε, επίσης, πως το σχολείο χρειάζεται επειγόντως κάποιες εργασίες συντήρησης, όπως η βαφή. Όπως μας είπε ο διευθυντής του, τα τελευταία δυο χρόνια το αρμόδιο γραφείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης Κοζάνης απαντά πως «φέτος θα βαφεί το σχολείο σας», όμως δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν έγινε ούτε αυτή τη χρονιά. Τα κουφώματα χρειάζονται, επίσης, αλλαγή γιατί ο χειμώνας είναι βαρύς στον Πεντάλοφο, ενώ αναγκαία είναι και η δημιουργία προθαλάμου στην είσοδο του σχολείου, καθώς ο χιονιάς με τη βοήθεια των δυνατών ανέμων μπαίνει μέσα στο σχολείο με το άνοιγμα της πόρτας. Όσον αφορά στο προαύλιο, η άσφαλτος έχει «σκάσει» και τα εξογκώματα που προκλήθηκαν δείχνουν πως πρέπει σύντομα να αντικατασταθεί.

«Ήξερα τι γινόταν εδώ γι’ αυτό και ήρθα. Δεν με πειράζει, ούτε με επηρεάζει κάτι και φυσικά δε μετανιώνω. Η αλήθεια είναι πως ο χειμώνας είναι δύσκολος, αλλά η μέρα περνάει ευχάριστα και δημιουργικά, μιας και είμαστε στο σχολείο από τις 8 το πρωί που ξεκινούν τα μαθήματα μέχρι τις 7 το βράδυ, όταν τελειώνει και η πρόσθετη διδακτική στήριξη των μαθητών» λέει χαμογελαστός και γεμάτος υπερηφάνεια ο κ. Δελβινιώτης. Φέτος, θα είναι η πρώτη χρονιά που δεν θα ανησυχεί μήπως και αργήσουν κάποιοι συνάδελφοι του στο μάθημα της πρώτης ώρας, γιατί ο δρόμος πλέον προς τον Πεντάλοφο ερήμωσε με το άνοιγμα της Εγνατίας Οδού προς Ιωάννινα. Όλοι ελπίζουν, όμως, να μη γίνει αυτό αιτία να ερημώσει το χωριό και μαζί του το σχολείο.

Δείτε επίσης:Προμήθεια εξοπλισμού Γυμνασίου της Τ.Κ. Πενταλόφου» συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 15.780,90 €  (ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013)