ΔΗΜΟΣ ΒΟΪΟΥ: Που τοποθετείται η Αρχαία Λεβαία

 Από τη μια είναι η ιστορία του Ηροδότου με τα τρία αδέρφια 
από το Αργος που ήρθαν στη Λεβαία και μπήκαν στη δούλεψη
του βασιλιά του τόπου. Ο πιο μικρός, ο Περδίκκας, δέχθηκε, 
αντί για την πληρωμή που τους αρνήθηκε ο βασιλιάς, να πάρει 
τον «ήλιο» που από την καπνοδόχο έμπαινε στο δωμάτιο και 
φώτιζε το χωματένιο δάπεδο – κι έτσι έχουμε τον
«Ηλιο της Βεργίνας».

Από την άλλη είναι η «περί κλήρου αγωγή» που «ήγειραν» γι' 

αυτόν τον ήλιο κι όλα όσα σημαίνει αυτοί που δεν έχουν καμιά 

σχέση με την αρχαία Μακεδονία, αφού εμφανίσθηκαν στην περιοχή μια ντουζίνα 

αιώνες μετά.

Να δυο λόγοι για τους οποίους αποκτά ιδιαίτερη σημασία 

το «πού» ήταν η Λεβαία. Είδαμε στο προηγούμενο ότι ο

 καθηγητής κ. Μπουσμπούκης την τοποθετεί στην περιοχή 

Μαυροπηγής Πτολεμαΐδας. Ο χώρος της στήλης δεν επαρκεί για να φιλοξενήσει την επιχειρηματολογία του, ακόμη δε και η αναφορά στις άλλες προτάσεις, την οποία ο ίδιος

κάνει με άνεση χώρου, εδώ θα γίνει εντελώς συνοπτικά.

Οι άλλες τοποθεσίες, στις οποίες υποστηρίζεται (είτε με «περίσσευμα ενθουσιασμού» 

είτε όχι) ότι μπορεί να ήταν η Λεβαία, είναι οι εξής:

- Η Λακκιά του Νομού Φλώρινας, η οποία και μετονομάσθηκε σε Λεβαία.

- Η θέση Μπουφάρι κοντά στην Απιδέα Βοΐου και σε απόσταση 2 χλμ. από το Τσοτύλι.

- Το χωριό Λούβρη και το τρίγωνο ανάμεσα στα χωριά Πολυκάστανο, Λικνάδες και 

Αγιοι Ανάργυροι Βοΐου.

- Η Νεάπολη (πρώην Λειψίστα) Βοΐου.

- Η Φλώρινα, ο Αγρας της Εδεσσας και η περιοχή Εορδαίας.

Για κάθε μια από τις τοποθεσίες αυτές υπάρχουν και προβάλλονται ιστορικά, 

αρχαιολογικά, ετυμολογικά, γεωμορφολογικά και άλλα επιχειρήματα. 

(ΑΠΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΥ 19 ΜΑΪΟΥ 2011)

Ο Δήμος Βοΐου Κοζάνης στην αρχαιότητα περιλάμβανε τμήματα των αρχαίων
βασιλείων της Ορεστίδας και της Ελίμειας ή Ελιμιώτιδας.

ΑΠΙΔΕΑ

Πολύ κοντά στο Τσοτύλι, στη θέση Μπουφάρι ή Άγιος Αθανάσιος, βρίσκεται  ο Αρχαιολογικός χώρος της Απιδέας.  Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως οικοδομικά λείψανα που χρονολογούνται  από τον 4ο αιώνα π.Χ. ως τα βυζαντινά χρόνια με αξιόλογα κινητά ευρήματα. Από τα τοπωνύμια της περιοχής οι ερευνητές της ιστορίας έχουν συνδέσει τον οικισμό  με την μυθική πόλη Λεβαία του Ηροδότου.    ΙΖ’ ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ & ΚΛΑΣΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΠΛΑΤΑΝΙΑ Στην Πλατανιά βρέθηκαν πολλά αρχαιολογικά ευρήματα, τα οποία φυλάσσονται  στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κοζάνης, ενώ καθημερινά εντοπίζονται  από τυχαίες ανασκαφές  νέα ευρήματα από τα οποία άλλα μεταφέρονται σε Μουσεία, ενώ άλλα  εντοπίστηκαν και επιχωματώθηκαν.ία πόλη, απ’ όπου προήλθαν οι Αργεάδες  Βασιλείς, οι οποίοι μετοίκησαν και έκτισαν τη Βεργίνα – πιθανόν να είναι η  τοποθεσία « Ανάνα » της Πλατανιάς, ενώ κατά τον κ. Δημήτρη Κανατσούλη,  η Λεβαία ήταν το « Μπουμπούστι », δηλαδή η σημερινή Πλατανιά. Ο κ. Κεραμόπουλος υποστηρίζει επίσης ότι στην περιοχή "Σαΐτα", που βρίσκεται 1,5 χμ. από το σημερινό Δρυόβουνο, έγιναν μάχες μεταξύ των Βασιλέων του Κράτους της Ορεστίδος και του Κράτους της Ελιμείας. Πάντως στην περιοχή (Δ.Δ. Πλατανιάς) βρέθηκαν πολλά αρχαιολογικά ευρήματα, τα οποία επιβεβαιώνουν τους παραπάνω ισχυρισμούς, και εκθέτονται στο Αρχαιολογικό μουσείο Κοζάνης, ενώ καθημερινά εντοπίζονται, από τυχαίες ανασκαφές, νέα ευρήματα από τα οποία άλλα μεταφέρονται σε μουσεία (Κοζάνης, Αιανής), ενώ άλλα εντοπίστηκαν και επιχωματώθηκαν. Ακόμη σε ανασκαφές που έγιναν, υπό την εποπτεία της Αρχαιολόγου κα. Καραμήτρου, βρέθηκε κεραμοποιείο καθώς και μοναδικά ευρήματα από τη Λίθινη περίοδο, τα οποία φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κοζάνης. ΝΕΑΠΟΛΗ Χτισμένη μάλλον στη θέση αρχαίας πόλης. Αρχαίοι τάφοι, αγγεία και άλλα κτερίσματα  βεβαιώνουν την ύπαρξη της.  Ίσως μάλιστα να πρόκειται για την αρχαία Λεβαία,  την οποία ο Ηρόδοτος συνδέει με το γενάρχη  των Αργεαδών. Ισως στο μέλλον η αρχαιολογική σκαπάνη να δώσει την οριστική απάντηση. ΠΗΓΗ: agelioforos.gr, agro-tour.net, anaselitsa.blogspot.com