Νομιμοποιείται ο κ. υπουργός να μας αναστατώνει;(του Νικόλαου Παπαδημητρίου)

Εδώ και πολλές ημέρες, παρακολουθούμε το ζήτημα που προέκυψε σχετικά με τη δημιουργία στη Νεάπολη Κοζάνης χώρου ή στρατοπέδου (;) φύλαξης (;), κράτησης (;) ή συγκέντρωσης (;), που όμως δόκιμα θα πρέπει να αναφέρεται ως χώρος για την αποτελεσματική διαχείριση των υπηκόων τρίτων χωρών που συλλαμβάνονται να εισέρχονται χωρίς τις νόμιμες διατυπώσεις στη Χώρα, ήτοι παρανόμως, και μάλιστα οι χώροι αυτοί θα πρέπει να προσφέρουν συνθήκες σεβασμού της αξιοπρέπειας των συλλαμβανομένων κατά την υπαγωγή τους σε διαδικασίες πρώτης υποδοχής, σύμφωνα με νόμο που έχει ζωή δεκαπέντε περίπου μηνών.

Ο χώρος αυτός έχει κατονομασθεί ποικιλοτρόπως στα μέχρι σήμερα άρθρα που γράφτηκαν και στις προφορικές δηλώσεις που έγιναν πανταχόθεν, χωρίς να διευκρινισθεί όμως, περί τίνος ακριβώς πρόκειται. Κάτι τέτοιο είναι αναμενόμενο, αφ' ης στιγμής που ούτε και ο ίδιος ο κ. υπουργός γνωρίζει τι ακριβώς θέλει να κάνει, πέρα από την ελάφρυνση των επιβαρυμένων περιοχών της Αθήνας, άλλως θα είχε δώσει εξ αρχής τον ακριβή νομικό χαρακτηρισμό αυτού του χώρου, θέτοντας τη σχετική πρωτοβουλία υπό νομικό έλεγχο σχετικά με την ορθότητά της.

Η αρχική αίσθηση που αποκόμισα από τα τεκταινόμενα ήταν ότι κάτι δεν πάει καλά με όλη την πρακτική που ακολουθήθηκε, πέρα από τις πολιτικές εκτιμήσεις και προεκτάσεις που δόθηκαν, καθώς και τις επικρίσεις κατά προσώπων που έγιναν στα πλαίσια μιας εύλογης αντανακλαστικής αρνητικής αντίδρασης.

Οι δίκαιες αντιρρήσεις, κατ' αρχήν των κατοίκων της Νεάπολης και ευρύτερα της περιοχής του ξεχασμένου μέχρι τότε Βοΐου, στις εξαγγελίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, πέρα από τις όποιες εκτιμήσεις κάνει ο καθένας, απηχούν στο έπακρο αυτό που είναι σε όλους μας γνωστό ως "περί δικαίου αίσθημα", το οποίο εν προκειμένω δεν αποτελεί ρητορική αναγκαιότητα και θεωρητική διατύπωση με σκοπό τον εντυπωσιασμό, αλλά εμφανίζεται μπροστά μας ως ζώσα πραγματικότητα σε θαυμαστή αρμονία με το ανύπαρκτο νομικό υπόβαθρο των ανυπόστατων έως σήμερα αποφάσεων που αναστάτωσαν τη ζωή όλων. Το αισθητήριο των πολιτών του Βοΐου και κατ' επέκταση όλης της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης υπήρξε αλάνθαστο, κυρίως αναφορικά με κάτι το οποίο δεν
ήταν δυνατό να γνωρίζουν, ούτε και ήταν υποχρεωμένοι προς τούτο, όταν αρχικά αντέδρασαν.

Από τα όσα έχουμε έως σήμερα ακούσει, δεν κατέστη σαφές, με βάση ποιες νομικές διατάξεις θα ενεργούσε ο κ. υπουργός, γιατί παρά τα αντιθέτως θρυλούμενα, κατά παράφραση της γνωστής διαφήμισης, και ο υπουργός θέλει το νόμο του για να δράσει.

Από την πρώτη στιγμή, διατηρούσα κάποιες επιφυλάξεις αναφορικά με τη νομιμότητα των σχεδιαζόμενων ενεργειών, θεωρώντας ότι οι επιδιώξεις του κ. υπουργού στερούνται νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως για τη δημιουργία ενός τέτοιου κέντρου και τη διασπορά περισσοτέρων ανά την Ελλάδα χωρίς την ύπαρξη κάποιων σαφών προδιαγεγραμμένων κριτηρίων. Οφείλω να ομολογήσω, ότι και ο
ίδιος θεώρησα αιρετική την άποψή μου, πρωτίστως, διότι δεν διατυπώθηκε, ούτε από τους εμπλεκόμενους, ούτε από τους εν γένει ενδιαφερόμενους κάποια αντίστοιχη σκέψη και προσέγγιση.

Ήδη όμως, οι "πρωταγωνιστές" αυτής της προσπάθειας -με βάση τα όσα μας επιτρέπεται να γνωρίζουμε από δημοσιογραφικές πληροφορίες- ψελλίζουν κάποια ολίγα, είτε περί πράξεως νομοθετικού περιεχομένου, δηλαδή μιας έκτακτης νομοθετικής πρωτοβουλίας, η οποία και πάλι στερείται δικαιολογίας, αφού το πρόβλημα χρονίζει και δεν προέκυψε εκτάκτως, είτε γενικότερα περί
νομοθετικής πράξης και άλλα παρόμοια μέτρα που προφανώς έχουν ως στόχο τους να νομιμοποιήσουν και να καταστήσουν απρόσβλητες από νομικές αντιδράσεις, τις σχεδιαζόμενες πρωτοβουλίες. Οι αναφορές αυτές αποτελούν ομολογία ότι η
έως σήμερα αναστάτωση που δημιούργησαν οι άκαιρες και άκυρες εξαγγελίες στερούνταν στέρεου νομικού υποβάθρου, αφού τα Κέντρα Πρώτης Υποδοχής (ΚΕ.Π.Υ.) και οι έκτακτες ή κινητές Μονάδες ιδρύονται με απλές υπουργικές αποφάσεις και συνεπώς ευχερέστατα αυτές μπορούν να εκδοθούν, αφού υπάρχουν τα πρόσωπα που υπηρετούν τους αντίστοιχους θεσμούς και διαθέτουν τη σχετική αρμοδιότητα. ¶ρα, προς τι οι περαιτέρω νομικές πρωτοβουλίες και μάλιστα εκτάκτου χαρακτήρα στις οποίες σήμερα, 26-3-2012, έγινε για πρώτη φορά αναφορά;

Προφανώς, το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο δεν μπορεί να στηρίξει τις εξαγγελίες, εφόσον προβλέπει ότι από τα πιο πάνω κέντρα ιδρύονται: α) ΚΕ.Π.Υ. σε επιλεγμένα σημεία της χώρας όπου παρατηρείται, σταθερή ροή παρανόμως εισερχομένων και β) έκτακτες ή κινητές Μονάδες σε επιλεγμένα σημεία της χώρας όπου παρατηρείται εντεινόμενη ή αξιόλογη ροή παρανόμως εισερχομένων, όπως στα μεγάλα αστικά κέντρα, είτε στον τόπο πρώτης εισόδου των παρανόμως εισερχομένων, τόποι που σε καμία των περιπτώσεων δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την επιλογή της Νεάπολης Κοζάνης, αφού αυτή στερείται των πιο πάνω χαρακτηριστικών στοιχείων και αντικειμενικών αξιολογικών κριτηρίων.

Η δε, επιλογή του εν αχρησία στρατοπέδου δεν μπορεί να ξεφύγει από τα πιο πάνω χαρακτηριστικά, διότι, εν γένει, η επιλογή των στρατοπέδων ανά την Ελλάδα που δεν χρησιμοποιούνται πλέον από τη Στρατιωτική Υπηρεσία και μπορούν να παραχωρούνται κατά χρήση για τις ανάγκες εγκατάστασης των ΚΕ.Π.Υ. ή για τις ανάγκες εγκατάστασης εκτάκτων ή κινητών Μονάδων, πρέπει να έχουν
ακριβώς τα πιο πάνω χαρακτηριστικά ροής και εισόδου των παρανόμως εισερχομένων, διαφορετικά δεν θα πρόκειται για ΚΕ.Π.Υ. ή για έκτακτες ή κινητές Μονάδες, άλλα για άλλου είδους "καθιδρύματα" που δεν προβλέπονται σε κάποιο ισχύον νομικό κείμενο. Εφόσον τα στρατόπεδα χρησιμοποιηθούν ως χώροι κράτησης, δηλαδή ως χώροι που θα φιλοξενούν υπηκόους τρίτων χωρών που
υπόκεινται σε διαδικασίες επιστροφής και στα πρόσωπα των οποίων συντρέχει, είτε κίνδυνος διαφυγής ή αυτοί αποφεύγουν ή παρεμποδίζουν την προετοιμασία της επιστροφής ή τη διαδικασία απομάκρυνσης ή συντρέχουν λόγοι εθνικής ασφάλειας, θα πρέπει οι χώροι κράτησης και πάλι να συγκεντρώνουν τα ανωτέρω χαρακτηριστικά ροής και εισόδου, αφού η αναφορά του νόμου σαφέστατα
παραπέμπει στους κατά τα ανωτέρω χώρους και εγκαταστάσεις, δηλαδή σε εν αχρησία στρατόπεδα που είναι δυνατό να μεταβληθούν σε ΚΕ.Π.Υ. ή έκτακτες ή κινητές Μονάδες, άλλως, δεν θα γινόταν αναζήτηση ενός ισχυρότερου ή από άλλη
έποψη αυταρχικότερου νομικού πλαισίου για τη διαχείριση αυτών των προσώπων.

Συνεπώς, κατά την ταπεινή και ενδεχομένως αιρετική (μένει να αποδειχθεί τοαντίθετο) άποψή μου, το νομικό οπλοστάσιο του κ. υπουργού εμφανίζει εγγενή μειονεκτήματα, οπότε η επόμενη "σκηνή του δράματος" που εκτυλίσσεται στις οθόνες μας και ελπίζουμε να μην μεταφερθεί στη γειτονιά μας, θα διαδραματισθεί στους διαδρόμους και τις αίθουσες του Εθνικού Κοινοβουλίου, από τους Βουλευτές του οποίου ο κ. υπουργός θα ζητήσει να τον εξοπλίσουν μεπιο βέβαια και νομικά αρτιότερα μέσα προς επίτευξη των σκοπών και σχεδιασμών του.

Δρέπανο Κοζάνης, 26-3-2012

Νικόλαος Παπαδημητρίου

Δικηγόρος

(kozan.gr)