10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης, με διεθνή συμμετοχή, που διοργάνωσε η Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης Βορείου Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη

Ολοκληρώθηκαν αργά το Σάββατο οι εργασίες του 10^ου  Πανελλήνιου Συνεδρίου Αθηροσκλήρωσης, με διεθνή συμμετοχή, που διοργάνωσε η Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης Βορείου Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη.

Κατά την πρωινή συνεδρίαση έγιναν σημαντικές ανακοινώσεις σε  ότι αφορά τις χρόνιες επιπλοκές του Σακχαρώδη Διαβήτη σε σχέση με την Περιφερειακή Αγγειακή Νόσο και την Νεφρική Νόσο, όπως και για την LDL χοληστερίνη και την Αθηρωματική Νόσο.

Ειδικότερα, η Διευθύντρια του Γ.Ν. Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός» και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λιπιδιολογίας, Αθηροσκλήρωσης και Αγγειακής Νόσου Παθολόγος κυρία Γεωργία Υφαντή, αναφερόμενη στο Σακχαρώδη Διαβήτη τόνισε πως έχει πανδημική  μορφή, χωρίς διάκριση στο φύλο. Αναφορικά με τις χρόνιες επιπλοκές του ΣΔ που αφορούν σε όλα τα αγγεία του σώματος και στα κάτω άκρα (διαβητικό πόδι) σημείωσε πως σημαντικό ρόλο παίζουν η δυσλιπιδαιμία και το κάπνισμα. Το 90% των διαβητικών έχει έναν τουλάχιστον παράγοντα εμφάνισης μακροαγγειακών επιπλοκών. Στα αρχικά στάδια του Διαβήτη, στις ασυμπτωματικές μορφές εντάσσεται η Περιφερειακή Αποφρακτική Αρτηριοπάθεια, ενώ αν η νόσος προκαλέσει μείωση της ροής του αίματος στα πόδια μπορεί να εμφανιστεί διαλείπουσα χωλότητα των κάτω άκρων, δηλαδή διαλείπον άλγος στα πόδια που επιδεινώνει ή δυσχεραίνει την κινητικότητα των ασθενών. Η πορεία του διαβητικού ποδιού, όπως σημείωσε η κυρία Υφαντή, σχετίζεται με το τραύμα, τις λοιμώξεις, τα έλκη και τις εξελκώσεις όπου το 10% έως το 30% των διαβητικών με έλκος που έχει επιμολυνθεί θα υποστεί ακρωτηριασμό. Ανέφερε επίσης ότι οι διαβητικοί ασθενείς έχουν 25% μεγαλύτερο κίνδυνο ακρωτηριασμού του κάτω άκρου σε σχέση με τους μη διαβητικούς.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, κάθε 20 δευτερόλεπτα πραγματοποιείται παγκοσμίως ένας ακρωτηριασμός κάτω άκρου σε διαβητικό άτομο.

Ο Πρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού και Διευθυντής του Παθολογικού Τμήματος και Διαβητολογικού Κέντρου του Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου» κ. Χρήστος Μανές, επισήμανε πως στην Ελλάδα το 5% του πληθυσμού των διαβητικών παρουσιάζει έλκη και το 15% έχει Περιφερειακή Αγγειακή Νόσο (ΠΑΝ).

Ο κύριος Θεμιστοκλής Τουφεκτσής, Αγγειοχειρουργός, Επιστημονικός Συνεργάτης Α΄ Πανεπιστημιακής Κλινικής, Γενικό Νοσοκομείο  «Παπαγεωργίου» αναφερόμενος στη διάγνωση της ΠΑΝ τόνισε πως μόνον το 10-20% των ασθενών εμφανίζει τυπικά συμπτώματα πόνου στα  κάτω άκρα και πως πρέπει να γίνει ρουτίνα στην κλινική εξέταση, ιδιαίτερα σε ασθενείς από 50 ετών και άνω που έχουν παράγοντες κινδύνου, ο Σφυροβραχιόνιος Δείκτης (ΣΔΒ,) δηλαδή η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης στα κάτω άκρα  που είναι εξέταση ανέξοδη και ανώδυνη.

Στην ομιλία του για το Διαβήτη και τη Χρόνια Νεφρική Νόσος ο Νεφρολόγος, Διευθυντής ΕΣΥ στο Νεφρολογικό Τμήμα του Νοσοκομείου, «Ο Ευαγγελισμός» Θεοφάνης Αποστόλου, ανέφερε αρχικά πως έως το 2025 ο αριθμός των ατόμων που θα νοσήσουν από ΣΔ θα φτάσει τα 380 εκατομμύρια, με κυριότερη αιτία την παχυσαρκία.

Στη δορυφορική διάλεξη για τη σημασία της ρύθμισης του λιπιδαιμικού προφίλ στην πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη μίλησε ο κ. Χρήστος Σαββόπουλος Αναπλ. Καθηγητής Παθολογίας Α.Π.Θ. Αυτό που τόνισε στην ομιλία του ήταν πως η δυσλιπιδαιμία αποτελεί την 3η αιτία καρδιαγγειακού κινδύνου μετά την Αρτηριακή Πίεση και το Κάπνισμα. Κάθε 2 δευτερόλεπτα είπε χαρακτηριστικά ο κ. Σαββόπουλος, ένας άνθρωπος πεθαίνει στην υφήλιο από τη δυσλιπιδαιμία και τα αυξημένα επίπεδα της LDL-C χοληστερόλης. Η πρώτη παρέμβαση σε ασθενείς με δυσλιπιδαιμίες είναι η αλλαγή του τρόπου ζωής και των συνηθειών με μείωση των κορεσμένων λιπαρών και τρανς λιπαρών και την πρόσληψη τροφών με φυτοστερόλες και διαιτητικές ίνες. Στη συνέχεια συνιστάται η επιλογή αποτελεσματικών φαρμάκων όπως είναι οι στατίνες.

Ένα ακόμη θέμα που τέθηκε στις εργασίες του 10^ου Συνεδρίου της Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης Βορείου Ελλάδος ήταν τα αντιοξειδωτικά φάρμακα – Βιταμίνες και ο ρόλος τους στην αθηροσκλήρωση. Σε αυτό αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Εταιρείας, καθηγητής Καρδιολογίας Απόστολος Ευθυμιάδης. Υπογράμμισε πως οι ελεύθερες ρίζες στον οργανισμό μπορεί να προκαλέσουν βιολογικές βλάβες γνωστές ως οξειδωτικό στρες. Το οξειδωτικό στρες διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση αρτηριακής υπέρτασης, στην καρδιακή ανεπάρκεια, στην προαγωγή της αθηροσκλήρωσης, στη μυοκαρδιακή ισχαιμία και στο οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Σε σχέση με τη σημασία των αντιοξειδωτικών φαρμάκων και βιταμινών στην κλινική πράξη, τόνισε ότι ισχυρή αντιοξειδωτική δράση έχει η βιταμίνη Ε, που ανήκει στην οικογένεια λιποδιαλυτών βιταμινών. Τα τρόφιμα που την περιέχουν είναι: ξηροί καρποί (αμύγδαλα. ηλιόσπορος) σπανάκι, ελιές, ακτινίδιο, σπαράγγια, μύρτιλλα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, μοσχάρι, αβοκάντο, ελαιόλαδο και άλλα φυτικά έλαια. Σε ότι αφορά τη βιταμίνη C, είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και τα τρόφιμα που την περιέχουν είναι  : εσπεριδοειδή, ακτινίδιο, πιπεριές, μπρόκολο, φράουλες.

Επιπλέον τα καροτενοειδή είναι μια μεγάλη ομάδα αντιοξειδωτικών ενώσεων, με  κύριο εκπρόσωπο τη β-καροτίνη. Περιέχονται σε κίτρινα, πορτοκαλί και κόκκινα λαχανικά π.χ ντομάτα, ακτινίδιο, καρότο.

Αναφορικά με το ερώτημα αν η επιπλέον χορήγηση των βιταμινών και των άλλων αντιοξειδωτικών ουσιών με τη μορφή συμπληρωμάτων διατροφής, έχει θέση στην πρόληψη και θεραπεία της καρδιαγγειακής νόσου, ο κύριος Απ. Ευθυμιάδης, αναφέρθηκε σε ένα πλήθος επιστημονικών μελετών, καμία από τις οποίες δεν έδειξε θετικά αποτελέσματα από τη λήψη βιταμινών, αναφορικά με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. 

Συμπερασματικά, αποτελούν ένα πιθανό αλλά όχι τεκμηριωμένο  θεραπευτικό μέσο μείωσης του καρδιαγγειακού  κινδύνου. Επομένως δεν συνιστάται  η  χρήση αντιοξειδωτικών  βιταμινούχων  σκευασμάτων, προς  ελάττωση  του  κινδύνου  στεφανιαίας  νόσου, επειδή  δεν  υπάρχουν  επαρκή  στοιχεία  που  να  στηρίζουν  την  άποψη  της  καρδιοπροστασίας.   Επιπλέον  δεν  είναι  γνωστές  οι  πιθανές  παρενέργειες  μιας  τέτοιας  μακροχρόνιας  χορήγησης  αντιοξειδωτικών  ουσιών  και  μάλιστα  σε  μεγάλες  δόσεις. Η Μεσογειακή διατροφή, όπως είπε ο κ. Ευθυμιάδης  περιλαμβάνει πληθώρα τροφών  πλούσια σε αντιοξειδωτικές ιδιότητες (ελαιόλαδο, κόκκινο κρασί, ω-3 λιπαρά οξέα, φρούτα, λαχανικά) και καλύπτει απόλυτα τις ημερήσιες ανάγκες του οργανισμού μας σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Στο πλαίσιο αυτό απαραίτητη είναι η πρόληψη της δημιουργίας του οξειδωτικού stress μέσω της προστασίας του ενδοθηλίου με την αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου που είναι η δυσλιπιδαιμία, το κάπνισμα, η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία.

Σχετικά με τα φάρμακα με αντιοξειδωτική δράση που είναι οι στατίνες, α-ΜΕΑ και α- ΑΤ1, 3ης γενιάς ανταγωνιστές Ca, νεότεροι β-blockers (καρβεδιλόλη, νεμπιβολόλη) ο κ. Ευθυμιάδης σημείωσε πως βελτιώνουν τη λειτουργικότατα του ενδοθηλίου χρησιμοποιούνται ευρέως στην καθημερινή κλινική πράξη, είναι ασφαλή και προσφέρουν επιπλέον όφελος, εκτός από την κύρια δράση τους.