Ο ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ

ethnos.gr

Τα κέρδη απο τη συμφωνία

Το πρώτο αποφασιστικό βήμα, ιστορικής σημασίας, για την οριστική αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ελλάδα έκανε η Ευρώπη με την υιοθέτηση του ολοκληρωμένου πακέτου χρηματοδότησης, το οποίο για πρώτη φορά προβλέπει και τη συμμετοχή ιδιωτών.

Το πρώτο αποφασιστικό βήμα, ιστορικής σημασίας, για την οριστική αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ελλάδα έκανε η Ευρώπη με την υιοθέτηση του ολοκληρωμένου πακέτου χρηματοδότησης, το οποίο για πρώτη φορά προβλέπει και τη συμμετοχή ιδιωτών.

Εκτιμάται πως το πρόγραμμα αυτό στην πλήρη ανάπτυξή του θα οδηγήσει σε μείωση του δημοσίου χρέους κατά το ένα πέμπτο. Δηλαδή, θα το περιορίσει κατά 77,2 δισ. ευρώ ή κατά 22%. Αν τώρα επιτευχθεί και ο στόχος για έσοδα 30 δισ. από αποκρατικοποιήσεις μέχρι το τέλος του 2014, η μείωση του χρέους θα φθάσει τα 107,2 δισ. ευρώ ή περίπου το ένα τρίτο.

Οι εξελίξεις αυτές έφεραν ικανοποίηση στην ελληνική κυβέρνηση και παράλληλα της έδωσαν ικανά χρονικά περιθώρια για να υλοποιήσει τις δύσκολες παρεμβάσεις που προβλέπονται στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής έως το 2015.

Ειδικότερα, από τις ανταλλαγές ομολόγων με τους ιδιώτες πιστωτές το όφελος για το χρέος υπολογίζεται σε 37 δισ. ευρώ , από τις επαναγορές ομολόγων στη δευτερογενή αγορά σε 12,6 δισ. ευρώ και από τη μείωση των επιτοκίων δανεισμού και την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής σε 27,6 δισ. ευρώ.

Αυτός είναι και ο λόγος που υπουργός Οικονομικών Ευ. Βενιζέλος μίλησε για "μια μεγάλη ανακούφιση της ελληνικής οικονομίας". Εσπευσε, βέβαια, να προσθέσει ότι η κυβέρνηση πρέπει να συνεχίσει την εφαρμογή του προγράμματος. "Πρέπει να είμαστε πάντα στραμμένοι στον μεγάλο στόχο της εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Πρέπει να πετύχουμε τον στόχο μας σε σχέση με τα δημόσια έσοδα. Πρέπει να προωθήσουμε τις ιδιωτικοποιήσεις", πρόσθεσε χαρακτηριστικά.

Το πακέτο
Το συνολικό ύψος του πακέτου "διάσωσης" ανέρχεται στα 158,6 δισ. ευρώ. Εξ αυτών τα 109 αφορούν τον "δημόσιο" τομέα και τα 49,6 δισ. ευρώ είναι η συνεισφορά του ιδιωτικού. Πιο αναλυτικά, η συμμετοχή του "δημόσιου" τομέα επιμερίζεται σύμφωνα με κοινοτικές πηγές ως εξής:

• Στο ποσό των 34 δισ. ευρώ θα ανέλθει το νέο δάνειο από τις χώρες της Ευρωζώνης. Μέχρι στιγμής δεν έχει αποσαφηνισθεί αν θα συμμετάσχει το ΔΝΤ. Πάντως, η συνεισφορά του δεν αναμένεται να ξεπεράσει τα 5 δισ.
• Ποσό 20 δισ. ευρώ θα δοθεί από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) για επαναγορές ομολόγων στη δευτερογενή αγορά.
• Αλλα 20 δισ. ευρώ θα χορηγήσει το EFSF για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, όπου αυτή απαιτηθεί.
• Στα 35 δισ. ευρώ ανέρχονται οι εγγυήσεις του EFSF για την παροχή πιστωτικών κινήτρων στους ιδιώτες να συμμετάσχουν.

Τα ποσά, βέβαια, μπορεί να αλλάξουν κατά τι με την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων σε τεχνικό επίπεδο και την πιθανή συμμετοχή του ΔΝΤ. Γίνεται όμως αντιληπτό ότι το Ταμείο σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος στήριξης της ελληνικής οικονομίας.

Τώρα, οι συνεισφορά των ιδιωτών γίνεται με δύο τρόπους. Υπολογίζεται πως από την ανταλλαγή ομολόγων (θα περιλαμβάνει και "κούρεμα" σε ορισμένες περιπτώσεις) θα προκύψει όφελος για το ελληνικό Δημόσιο ύψους 37 δισ. ευρώ. Αλλα 12,6 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα εξοικονομηθούν από τις επαναγορές ομολόγων σε τρέχουσες τιμές αγοράς.

37 δισ. ευρώ από "κούρεμα" και ομόλογα
Ενα τεράστιο "τείχος" από χρεολύσια, ύψους 135 δισ. ευρώ, το οποίο θα έπρεπε να... υπερπηδήσει η Ελλάδα μέσα στην τρέχουσα δεκαετία, μετακυλίεται στην τριακονταετία 2020-2050. Κι αυτό γιατί, όπως προβλέπεται στην απόφαση για τη συμμετοχή των ιδιωτών, ομόλογα που λήγουν μέχρι και το 2020 θα ανταλλαγούν με νέα 30ετή.

Δηλαδή ο κάτοχος ομολόγου που λήγει το 2015 θα λάβει ένα νέο με λήξη το 2045.

Η συμφωνία αυτή αφορά τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία και όχι ιδιώτες μικροεπενδυτές. Οπως γνωστοποίησε το IIF (Διεθνής Ενωση Τραπεζών), θα προχωρήσουν ανταλλαγές ομολόγων, συνολικού ύψους 135 δισ. ευρώ, μέχρι το 2020, εκ των οποίων τα 54 δισ. ευρώ το διάστημα 2011-2014.

Βέβαια, όπως γίνεται αντιληπτό, τα χρέη αυτά δεν "σβήνονται". Η αποπληρωμή τους μετατίθεται 30 χρόνια αργότερα, διάστημα κατά το οποίο οι ομολογιούχοι θα λαμβάνουν τους αναλογούντες τόκους. Πάντως ένα μέρος των ομολόγων αυτών, που ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί, θα υποστεί "κούρεμα", το οποίο θα φτάνει κατ' ανώτερο ποσοστό στο 20%.

Υπολογίζεται πως μέσα από τις ανταλλαγές και το "κούρεμα" η μείωση του ελληνικού χρέους θα φτάσει τα 37 δισ. ευρώ. Μέρος των ανταλλαγών θα έχει την εγγύηση του EFSF.

Πιο συγκεκριμένα, οι ανταλλαγές θα γίνουν με τέσσερις τρόπους:

• Ανταλλαγή με 30ετή ομόλογα, χωρίς μείωση της ονομαστικής αξίας και εγγύηση του κεφαλαίου με αξιολόγηση ΑΑΑ.
• Μετακύλιση ελληνικών κρατικών ομολόγων σε 30ετή, χωρίς μείωση αξίας και εγγύηση με αξιολόγηση ΑΑΑ.
• Ανταλλαγή με 30ετή ομόλογα, με παροχή εγγύησης αλλά και "κούρεμα". ?Ανταλλαγή με 15ετή ομόλογα με "κούρεμα" και χωρίς εγγύηση.

27,6 δισ. "κόβει" ο δημόσιος πυλώνας

Μείωση του δημόσιου χρέους κατά 12% του ΑΕΠ ή 27,6 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα προκύψει από τη μείωση του επιτοκίου και την επιμήκυνση των δανείων που λαμβάνει η Ελλάδα από τον "δημόσιο" πυλώνα του νέου χρηματοδοτικού προγράμματος.

Η χώρα μας από το πρώτο πακέτο των 110 δισ. ευρώ έχει λαμβάνειν ακόμη 45 δισ. ευρώ. Επιπλέον στο νέο πακέτο τα δάνεια της ΕΕ υπολογίζονται στα 34 δισ. ευρώ, ενώ άλλα 40 δισ. θα χορηγηθούν στην Ελλάδα από το EFSF για επαναγορές ομολόγων και ισχυροποίηση του τραπεζικού κλάδου. Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει απόφαση του ΔΝΤ για συμμετοχή στο πακέτο και οι πληροφορίες κάνουν λόγο για μικρή συνεισφορά της τάξης των 4 με 5 δισ. ευρώ.

Είναι χαρακτηριστικό πως στο ανακοινωθέν της Συνόδου "καλείται το ΔΝΤ να εξακολουθήσει να συνεισφέρει στη χρηματοδότηση του νέου ελληνικού προγράμματος". Για τα "νέα" δάνεια η απόφαση προβλέπει ότι θα έχουν διάρκεια από 15 έως και 30 έτη, με περίοδο χάριτος 10 έτη. Δηλαδή μέχρι το 2020 θα καταβάλλουμε μόνο τόκους. Το επιτόκιο διαμορφώνεται στο 3,5%.

Τώρα σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, το ίδιο καθεστώς τόσο για τον χρόνο αποπληρωμής όσο και για το επιτόκιο αναμένεται να ισχύσει και για το δάνειο των 110 δισ. (τουλάχιστον για τα 80 δισ. από τις χώρες της Ευρωζώνης, καθώς το ΔΝΤ δεν έχει συμφωνήσει ακόμα) τόσο για τα κεφάλαια που έχουν εκταμιευτεί όσο και γι' αυτά που μένει να εκταμιευτούν έως τον Μάρτιο του 2013. Σήμερα το επιτόκιο για το δάνειο των 110 δισ. ευρώ είναι 4,5% με διάρκεια ωρίμασης 7,5 χρόνια. Ετσι από τη μείωση των επιτοκίων δανεισμού και την επιμήκυνση προκύπτει συνολικό όφελος της τάξης του 12% του ΑΕΠ, ποσοστό στο οποίο αναφέρθηκε και ο Γάλλος πρόεδρος Σαρκοζί αμέσως μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου.

20 δισ. € η συμμετοχή του EFSF
Το ποσό των 20 δισ. ευρώ θα διαθέσει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) για τις επαναγορές ελληνικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά τίτλων. Για πρώτη φορά το Ταμείο θα προβεί σε τέτοια κίνηση, μετά την απόφαση της Συνόδου Κορυφής.

Στη δευτερογενή αγορά οι τιμές διαπραγμάτευσης είναι κατά πολύ χαμηλότερες σε σχέση με τις ονομαστικές τιμές των ομολόγων. Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως ελληνικά ομόλογα με ονομαστική αξία 100 μονάδες πωλούνται ακόμη και σε επίπεδα γύρω από τις 60 μονάδες.

Επί της ουσίας πρόκειται για ένα έμμεσο "κούρεμα" που θα δεχθούν οι ιδιώτες κάτοχοι ελληνικών ομολόγων, εφόσον βέβαια επιθυμούν να τα... ξεφορτωθούν. Εκτιμάται πως με τη μέθοδο αυτή θα μειωθεί το χρέος κατά 12,6 δισ. ευρώ περίπου. Παράλληλα, ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο σε μια δεύτερη φάση να εγκριθούν και νέα κεφάλαια για πρόσθετες επαναγορές από τη δευτερογενή αγορά.

Βέβαια θα πρέπει να σημειωθεί ότι η μια δυναμική παρέμβαση του EFSF στη δευτερογενή αγορά είναι πιθανό να αλλάξει τις ισορροπίες και να προκαλέσει άνοδο των ονομαστικών τιμών και συνεπακόλουθα αποκλιμάκωση των spreads.

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), που αναλαμβάνει πια πρωταγωνιστικό ρόλο στο νέο πακέτο "διάσωσης" της Ελλάδας, δημιουργήθηκε τον Μάιο του 2010, αμέσως μετά την ένταξη της Ελλάδας στον μηχανισμό στήριξης.

Από το EFSF χρηματοδοτούνται τα προγράμματα τόσο της Ιρλανδίας όσο και της Πορτογαλίας.

ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ
Οι δυνατότητες δανεισμού του Ταμείου ανέρχονται στα 400 δισ. ευρώ και η αξιολόγησή του είναι η υψηλότερη δυνατή (AAA).

Τον Μάρτιο του 2011 οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν πως το Ταμείο, πέρα από τη χορήγηση δανείων σε υπερχρεωμένες χώρες, θα μπορεί να αγοράζει κρατικά ομόλογα στην πρωτογενή αγορά.

Με την απόφαση της Πέμπτης θα μπορεί να παρεμβαίνει και στη δευτερογενή αγορά ομολόγων αλλά και να δανείζει κράτη-μέλη της Ευρωζώνης προκειμένου να ισχυροποιήσουν την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών τους.

Κώστας Τσαχάκης