ΒΥΘΟΣ: Επισκεφθείτε τα χωριά Βοΐου Κοζάνης

panoramio.com

O Βυθός ειναι χωριό του Δήμου  Βοΐου στο νομό Κοζάνης. 

Στην αγκαλιά των βουνών! Σε υψόμετρο 1035 μέτρων σε μια από τις πιο απόκρημνες και απομονωμένες περιοχές του Βοΐου είναι  χτισμένος  ο  Βυθός,  ο  παλιός Ντόλος. 

Ο  Κάτω  Βυθός,  σε απόσταση  μόλις  ενός  χιλιομέτρου  από  τον  γειτονικό  Πεντάλοφο, βρίσκεται πραγματικά βυθισμένος μέσα σε μια απότομη ρεματιά κυριευμένος από την πυκνότατη βλάστηση του καστανόδασους που τον περιβάλλει.  

Αντίθετα το επάνω χωριό, που απέχει περίπου 500 μέτρα μακριά, κρέμεται στους θεόρατους βράχους του Καραουλιού, οι οποίοι υψώνονται κατακόρυφα σε ύψος διακοσίων μέτρων. Εδώ βρίσκεται και η κεντρική πλατεία, ο γραφικότατος Μάρμαρος.

 ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ

Στην σημερινή θέση του Βυθού στα 1550-1600 υπήρχαν 5-6 οικογένειες. Με τον καιρό εγκαταστάθηκαν εδώ και οι διάσπαρτες οικογένειες από τις παρακάτω τοποθεσίες :

"ΧΡΑΠΑ" του Μπίμπου.
"ΚΕΡΑΣΙΑ" του Δουμουσιάρη.
"ΚΟΔΡΑ" του Τζούγκραβου
"ΝΤΙΜΙΛΑΓΚΟ" των Κατσουγιάννη, Παπαγιώτα, Τζαμπίρη, Μπασογιάννη.
"ΚΑΝΑΒΙΑ" του Σταμουλά.

Επίσης εδώ εγκαταστάθηκαν και οι οικογένειες από τα παλιοχώρια ( όταν λέμε παλιοχώρια εννοούμε τοποθεσίες, που κάποτε κατοικούνταν, που υπήρχαν κάποια χωριά, τα οποία έσφιζαν από ζωή και καταστράφηκαν απο κάποια αιτία. Η αιτία αυτή ήταν η υποδούλωση της χώρας μας στην Τουρκική αυτοκρατορία, όπου επικρατούσε παντού η καταστροφή και η ερήμωση.

 Η σκλαβιά ήταν σκληρή και ανυπόφορη, οι χριστιανοί βρισκόταν σε διαρκή διωγμό και απωθούνταν από τα πεδινά και εύφορα μέρη προς τα βουνά. Τα βουνά και τ' απρόσιτα μέρη αποτελούσαν το καταφύγιο των Χριστιανικών πληθυσμών, για να αποφύγουν τους εξευτελισμούς. 'Ετσι έκρυψαν τα χωριά σε χαράδρες σε δασωμένα και κακοτράχαλα βουνά, εκεί όπου μπορούσαν να νιώσουν ελεύθερο τον εαυτό τους). Αλλά και εκεί δεν έβρισκαν ησυχία από τις Τουρκαρβανίτικες επιδρομές και ασυδοσίες. 

Οικισμός	1913	1920	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001
Βυθός	770	559	593	611	342	335	227	277	252	162

Το  τοπίο  του  Βυθού  είναι  αναμφισβήτητα  από  τα  πιο  ορεινά 
της Ελλάδας.

Κανένα άλλο χωριό του Βοΐου δεν είναι χτισμένο σε τόσο άγριο και δυσπρόσιτο τόπο. Όμως  το μεγαλείο  της φύσης που περιβάλλει  το  Βυθό  έμεινε  ανέγγιχτο στο πέρασμα του χρόνου. 

Ορειβατική διαδρομή

Η ορειβατική διαδρομή ξεκινά από το Βυθό και καταλήγει στον Προφήτη Ηλία, την υψηλότερη κορυφή του Βοΐου (1808m), διερχόμενη για 1,5 km στο τελικό της τμήμα από το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε6 και τις δύο σιδερένιες σκάλες. 

Η θέα από τον Προφήτη Ηλία προς τις απόκρημνες πλαγιές του Βοΐου, την υπόλοιπη Πίνδο, τον Όλυμπο, τη Λίμνη της Καστοριάς, τα βουνά της Δυτικής Μακεδονίας και τις πελώριες αλβανικές οροσειρές είναι μοναδική. Στα πλαίσια της διαδρομής εντάσσονται και οι εντυπωσιακοί Καταρράκτες του Σκοτωμένου Νερού, οι οποίοι αποτελούνται από την Κάτω Βάθρα, ύψους 25 μέτρων και την Άνω Βάθρα, ύψους 30 μέτρων. 

Το εντυπωσιακό Καραούλι, αλλιώς όρος Σκοπός, έχει συμπεριληφθεί  στο  πρόγραμμα καταγραφής ιδιαίτερων τοπίων του Ε.Μ.Π. και  ιδιαίτερο μνημείο της φύσης αποτελεί  το  αιωνόβιο  καστανόδασος της  Σιουποτίστας  με  τους  πελώριους  καταρράκτες  του  Σκοτωμένου Νερού,  η  ομορφότερη ίσως  περιοχή του Βοΐου. 

Γεφυράκια Βυθού

Στο Βυθό σώζονται τρία μικρά πανέμορφα πέτρινα γεφυράκια. Το πρώτο ονομάζεται ‘‘το γεφύρι της Λένως’’ και παλιότερα ένωνε τους κατοίκους του επάνω και του κάτω μαχαλά μέσω του καστανόδασους με το όνομα ‘‘Σιούτς’’. Σήμερα αποτελεί τμήμα του μεγάλου μονοπατιού ‘‘Το Ταξίδι του Ποταμού Πραμόριτσα’’ που ξεκινάει από το Μοναστήρι και καταλήγει στα πέτρινα γεφύρια της Μόρφης. Βρίσκεται στο ρέμα ακριβώς μετά το τέρμα του επάνω Βυθού.

Το δεύτερο γεφύρι είναι λίγο μεγαλύτερο και βρίσκεται στον κάτω Βυθό, κατηφορίζοντας από το πηγάδι ‘‘Μπνάρι’’. Ενώνει τις δύο όχθες του ρέματος του Καραουλιού, το οποίο συχνά κατά το χειμώνα και την άνοιξη γίνεται αρκετά ορμητικό. Το όνομά του είναι το ‘‘γεφυράκι του Κουκουτσίλη’’, λόγω του ιδιοκτήτη της διπλανής κατοικίας. Εξυπηρετούσε κυρίως τους κατοίκους του επάνω Βυθού που μετακινούνταν προς τον Πεντάλοφο, στα πηγάδια και στους κήπους που διατηρούσαν κοντά στο ρέμα.

Στον κάτω Βυθό επίσης, στο διπλανό ρέμα βρίσκεται το μεγαλύτερο από τα τρία γεφύρια, το οποίο εξυπηρετούσε κι αυτό τις καθημερινές μετακινήσεις από και προς τον Πεντάλοφο. Η κοίτη του ρέματος που κατεβαίνει από το καστανόδασος ‘‘Σιούτς’’ είναι πιο πλατιά, λόγω του πιο χαλαρού εδάφους, με αποτέλεσμα και η καμάρα του γεφυριού να είναι και μεγαλύτερη. Οι εργασίες καθαρισμού και συντήρησης από την πλευρά της Κοινότητας ανέδειξαν αποτελεσματικά το πανέμορφο γεφυράκι.

Το Φράγμα του Πραμόριτσα

Τη ροή των πηγών του Πραμόριτσα, που ξεκινάει ψηλά από τον 

Αηλιά και το Παλιοκριμήνι, έχει σταματήσει το ομώνυμο φράγμα, 

σχηματίζοντας την τεχνητή λίμνη του Βυθού, η οποία έχει αρχίσει 

να γίνεται ένας πλούσιος βιότοπος ψαριών και πτηνών, προσφέροντας στην περιοχή ένα νέο εκπληκτικό τοπίο. 

Η λίμνη δημιουργήθηκε το έτος 2008 συγκρατώντας τα ορμητικά νερά του ποταμού. Το μέγιστο βάθος της εκτιμάται ότι ξεπερνάει τα 50 μέτρα και το μέγεθός της τα 307 στρέμματα. Η περίμετρος της λίμνης είναι 5 χιλιόμετρα και όταν η στάθμη πέφτει στη βόρεια πλευρά ξεπροβάλλουν 2 νησάκια. 

 Σήμερα τα νερά της λίμνης υδροδοτούν όλους σχεδόν τους οικισμούς  του  Βοΐου.

Το Μοναστήρι της Αγ. Τριάδας

Η μονή της Αγίας Τριάδας βρίσκεται σε απόσταση 6-7 χλμ. από το χωριό Βυθός της επαρχίας Βοΐου και σε υψόμετρο 1000 μ.

Το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας γεννήθηκε μέσα από τη σύγχιση και την αναστάτωση που επικράτησαν τον 16ο αιώνα στην Δυτική Μακεδονία.  Στο μεγάλο ξεσηκωμό του '21,αλλά και πριν και μετά απ' αυτόν πρόσφερε σπουδαίες υπηρεσίες. Ο μοναχός Διονύσιος Αγακίδης ήταν η ψυχή του κλεφταρματολισμού και των σταυραετών της ελευθερίας του Βοϊου. Την ίδια εποχή έδρασε στην περιοχή ο καπετάν Κοντοδήμος που ενεργούσε με τις οδηγίες και τις ευλογίες των μοναχών .Στο κίνημα του 1854 είχε συμμετοχή και το μοναστήρι. Στην επανάσταση του 1878 τα κελιά και οι αποθήκες διατέθηκαν για τις ανάγκες του αγώνα.Το μοναστήρι διατηρεί έως σήμερα τη φρουριακή μορφή του στη νότια και ανατολική πλευρά. 

Το καθολικό, έργο του πρωτομάστορα Γεωργίου Κούστα από το Ζουπάνι (σημερινός Πεντάλοφος) ανεγέρθηκε στα 1800, σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή στο βόρειο τοίχο. Διατηρεί την αρχική του μορφή μ' ελάχιστες επεμβάσεις στο ανώτερο τμήμα της ανατολικής πλευράς και της αντίστοιχης αψίδας. Είναι κατασκευασμένο με πελεκητές πέτρες (αμμόπετρες) σε ακανόνιστο ισόδομο σύστημα με εξαφάνιση των αρμών. Αρχιτεκτονικά ανήκει στο σύνθετο τετρακιόνιο (αθωνικό) τύπο με τρούλο, πλευρικούς χορούς και τρουλίσκους στη πρόθεση και το διακονικό. 
Το μοναστήρι πανηγυρίζει κάθε χρόνο του Αγίου Πνεύματος που χιλιάδες πιστοί προσέρχονται για να προσκυνήσουν την εικόνα της Αγίας Τριάδας.


ΠΟΥ ΘΑ ΜΕΙΝΕΤΕ: ΞΕΝΩΝΕΣ/ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ
ΧΑΡΤΗΣ:maplandia.com/greece/makedonia/kozani/vithos/

ΠΗΓΗ:vithos-voiou.org.gr, ntolos.gr,pentalofos.gr,travelplorer.gr 

επιμέλεια:art