Σύμφωνα με την ιστορική καταγραφή από την Αλεξάνδρα Νέττα και Κονδυλένια Ατατάμη, που βασίζεται οπωσδήποτε στην παράδοση, στην κορυφή του λόφου, όπου σήμερα υφίσταται η εκκλησία του Αγίου Πνεύματος, υπήρχε ένα εικονοστάσι, που αποτελούνταν από έναν και μόνο ευμεγέθη λίθο, που είχε όγκο 2 κ.μ.. Πολλοί χριστιανοί, που έπασχαν από ανίατες αρρώστιες, προσέρχονταν στο εικονοστάσι και προσκυνώντας την πέτρα θεραπεύονταν.
Ο Ντεμίρ μπέης,37 μόλις πληροφορήθηκε το γεγονός, διέταξε να μεταφερθεί από εκεί η πέτρα και να ριφθεί στον Αλιάκμονα ποταμό. Η πέτρα, λόγω του όγκου και του βάρους της, φορτώθηκε σε μία άμαξα που την έσερναν βουβάλια και μεταφέρθηκε πράγματι στον Αλιάκμονα, όμως τα βουβάλια έσκαζαν και η πέτρα, παρ' ότι οι Τούρκοι την έριξαν στο ποτάμι, βρέθηκε την άλλη μέρα πάλι στην παλιά της θέση. Το εγχείρημα απομάκρυνσης της πέτρας και επανόδου της στην αρχική της θέση, επαναλήφθηκε τρεις φορές. Τότε ο Ντεμίρ μπέης, θέλοντας να αποδείξει ότι η πέτρα δεν είχε θαυματουργικές ιδιότητες, ανέβηκε επάνω σ' αυτήν, όταν όμως προσπάθησε από τη θέση αυτή να ομιλήσει και να τονίσει, προφανέστατα, ότι η πέτρα είναι μόνο πέτρα και τίποτε άλλο, έμεινε βουβός. Κατά περίεργο επίσης τρόπο, σε διάστημα μόνο δύο ετών, όλα τα μέλη της πολυπληθούς οικογενείας του μπέη αυτού πέθαναν.
Με κάθε όμως θυσία έπρεπε να σβήσει αυτή η φήμη, ότι η πέτρα ήταν θαυματουργή, γι' αυτό κοντά σ' αυτήν οι Τούρκοι έκτισαν ένα τζαμί. Τα εγκαίνια του τζαμιού έκανε ο Ιμάμης της Πλάζομης (σημερινής Ομαλής), όταν όμως θέλησε να ομιλήσει και αυτός, στράβωσε το κεφάλι του.
΄Υστερα και από το συμβάν αυτό, οι Τούρκοι από μόνοι τους, γκρέμισαν το τζαμί που είχαν εκεί κτίσει.
Ο αείμνηστος Δημήτριος Ζησόπουλος, Βουλευτής επί σειρά ετών στο ελληνικό κοινοβούλιο και Γεν. Γραμματέας της Βουλής, που καταγόταν από την Περιστέρα, αλλά ζούσε στο Τσοτύλι, έγραψε και δημοσίευσε ένα άρθρο σε τοπική εφημερίδα, προφανώς της Κοζάνης, σχετικά με την ιστορία της πέτρας. Το παραθέτουμε αυτούσιο, διότι αποτελεί μία άλλη σοβαρή μαρτυρία που έχει άμεση σχέση με την ιστορία της Νεάπολης. Το άρθρο αυτό, που βρίσκεται κορνιζωμένο και φυλάσσεται στην Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Νεάπολης, μας το έδωσε ο πατήρ Σάββας Ξανθόπουλος.
ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ-ΒΟΙΟΥ
Με την ευκαιρία των εγκαινίων του εν Νεαπόλει Ι. Ναού Αγίου Γεωργίου, παραθέτω, κατά παράφρασιν, την κατωτέρω ιστορίαν, περιεχομένην εις τα χειρόγραφα «Αφηγηματικός Σημειώσεις» του μακαρίτου πατρός μου.
Εις την Νεάπολιν (Λειψίστην) εις την θέσιν που εκτίσθη αργότερον ο Ναός τον Αγίου Πνεύματος, προϋπήρχεν από πολλών ετών η εισέτι υπάρχουσα «Μεγάλη Πέτρα» υπό πενιχρόν στέγαστρον, εις την οποίαν οι ολίγοι Χριστιανοί ήναπτον κανδύλαν και προσηύχοντο. Εις μικράν από ταύτης απόστασιν ευρίσκετο η κατοικία τον επί Τουρκίας ισχυρού επιχωρίου Διοικητού Δεμήρ Βέη. Αυτός και άλλα μέλη της οικογενείας του, τακτικά ενυπνιάζοντο εφιαλτικά όνειρα και εταλαιπωρούντο συνεχώς από διαφόρους ασθενείας. Την δυσάρεστον αυτήν κατάστασίν του, οι Χοτζάδες, απέδιδαν εις την ύπαρξιν της εν λόγω Μεγάλης Πέτρας των Χριστιανών και έπεισαν τον ισχυρόν Δ εμήρ Βέην να διατάξη την μετακίνησίν της εκείθεν. Πράγματι ούτος διέταξεν και με αραμπάδες της τότε εποχής, επί τρείς συνεχείς φοράς, η Μεγάλη Πέτρα μετεφέρθη και ερρίφθη εις τον ποταμόν Αλιάκμονα, πλην όμως εκάστην φοράν πριν ακόμη επιστρέψουν οι αραμπάδες, η Πέτρα αύτη επανήρχετο εις την θέσιν της.Η Πέτρα όπως είναι σήμερα
Καταθορηβηθείς και φοβηθείς εκ τον φαινομένου τούτου ο Βέης μετώκησεν εις το απέναντι μέρος, όπου ήσαν σπίτια του Αλβανού Χαμζά Μπέη.
Κατά το έτος 1878-1880 μετά τον ρωσσοτουρκικόν πόλεμον, εγκατεστάθη εις Νεάπολιν τακτικός τουρκικός στρατός υπό την αρχηγίαν του Σιακήρ Εφένόη και ελλείψει οικημάτων αι μονάδες εγκατέστησαν τας σκηνάς των εις τον χώρον μεταξύ του Αγίου Πνεύματος και της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, τα δε αφοδευτήρια πλησίον της Μεγάλης Πέτρας.
Επιτροπή των Χριστιανών, αποτελουμένη εκ του Ιερέως Γεωργίου Βλάχου εκπροσωπούντος τον Μητροπολίτην Σισανίου, του εκ Βυθού Νικολάου Παπαδάκη, μέλους του Συμβουλίου παρά τω Καϊμακάμη και του εκ Περιστέρας Αθανασίου Ζησοπούλου, μέλους του Συμβουλίου Ειρηνοδικείου -Αζά-, μετέβη εις την σκηνήν του Αρχηγού Σιακήρ Εφένδη να υποβάλη τα σέβη της και τον καλωσορίση. Ο Αρχηγός τους εδέχθη φιλοφρόνως, τους εκέρασεν καφέ και ήρχισεν συνομιλίαν μετ' αυτών; οπότε όλως αιφνιδίως ήλθεν μία λάμψις, σαν αστραπή, άνευ κρότου, κατηύγασεν εκθαμβωτικά την σκηνήν και όλοι έντρομοι και κατάπληκτοι έπεσαν από τα καθίσματά των. Ευθύς αμέσως η λάμψις αυτή εχάθη και άπαντες διαπορούντες εξήλθαν της σκηνής δια να ίδουν με απορίαν ότι ο ουρανός ήτο πεντακάθαρος χωρίς ίχνος από σύνεφον.
Μετ' ολίγας ημέρας οι χριστιανοί Νεαπόλεως είδον καπνούς εις τον χώρον του Αγίου Πνεύματος διότι εκαίετο το υπόστεγον της Μεγάλης Πέτρας. Διεδόθη τότε το εξής: Ο Αρχηγός Σιακήρ Εφένδης είδεν καθ ύπνον ότι εις την αντίπεραν περιοχήν του ποταμού Αλιάκμονος πλησίον του χωρίου Βρατίνι, παρουσιάσθη εχθρικός στρατός δεκαπλάσιος του ιδικού του με πρόθεσιν να επιτεθή εναντίον του. Ερωτήσας την αιτίαν των εχθρικών διαθέσεων, του εδόθη η απάντησις με απεσταλμένους ότι το αίτιον ήτο η εγκατάστασις των αφοδευτηρίων πλησίον της Μεγάλης Πέτρας και ότι μόνον εάν μεταφερθούν ταύτα εις άλλην θέσιν μακράν τότε θα ματαιωθή η επίθεσις.
Το όνειρον τούτο πληροφορηθέντες οι φανατισμένοι Χοτζάδες έστειλαν ανθρώπους και επυρπόλησαν το υπόστεγον της Μεγάλης Πέτρας. Το επόμενον έτος, μετά την παραχώρησιν της Θεσσαλίας εις την Ελλάδα, ο εκεί τουρκικός στρατός, υπό την ηγεσίαν του Ρετζέπ Πασά μεταστάθμευσεν εις Νεάπολιν, αι δε πολιτικαί αρχαί εις Σέρβια υπό την διοίκησιν του Χαλήλ Πασά. Κατόπιν τούτου οι Τούρκοι εφρόντισαν να ευπρεπίσουν τόσον τα Σέρβια όσον και την Νεάπολιν. Και δια να προσελκύσουν εις Νεάπολιν χριστιανούς καλών οικογενειών από τα πέριξ, εζήτησαν να μεταφερθή η Μητρόπολις Σισανίου από την Σιάτισταν εις Νεάπολιν, όπερ και εγένετο δι' ωρισμένον χρονικόν διάστημα,
Ο Μητροπολίτης και οι λοιποί Δημογέροντες εξεδήλωσαν προθυμίαν, ετόνισαν όμως ότι εχρειάζετο να κτισθή Ναός δια την τέλεσιν των θρησκευτικών καθηκόντων, διότι ο μέχρι τότε χρησιμοποιούμενος μικρός Ναός του Αγίου Νικολάου, ευρίσκετο εις απόστασιν ενός τετάρτου της ώρας εκτός της κωμοπόλεως.
Οι Τούρκοι έκριναν εύλογον το αίτημα και συνέστησαν εις τον Βέηδες της Νεαπόλεως, όπως παραχωρήσουν ανάλογον οικόπεδον, πλην όμως δια να μήν είναι ο Ναός εις κεντρικόν σημείον, υπέδειξαν τοιούτον εις την θέσιν τον Αγίον Πνεύματος. Παρά ταύτα όμως, τη υποκινήσει ωρισμένων εκ των φανατικών Βέηδων, άτακτα τουρκικά στοιχεία με επικεφαλής Χοτζάδες, μετέβησαν εις το υποδειχθέν οικόπεδον και συναθροίσαντες ξύλα και πέτρες, ήρχισαν εις την θέσιν αυτήν να κτίζουν τζαμί, ισχυριζόμενοι ότι ο τόπος εκείνος τους ανήκε και δεν επέτρεπαν να κτισθή Ναός των χριστιανών. Κατόπιν τούτου ο Μητροπολίτης Σισανίου επανέφερε την έδραν της Μητροπόλεως και πάλιν εις την Σιάτισταν.
Μόλις επερατώθη το Τζαμί, ανέβηκεν εις την Μεγάλην Πέτραν ο πρώτος Χότζας, ο υιός του Μέρκα Τερζή, όστις, αφού έβαλε, κατά την συνήθειαν της μουσουλμανικής προσευχής, το δεξιόν χέρι του εις το αυτί διά να φωνάξη το «Αλά χπερ» έπεσεν αμέσως κάτω από την Μεγάλην Πέτραν αναίσθητος και εν αθλία καταστάσει μετεφέρθη εις την οικίαν του, παραμείνας επί μακρόν κλινήρης.
'Οταν, αναλαβών κάπως, εξήρχετο της οικίας του, εβάδιζεν αργά αργά, έχων συνεχώς το δεξιόν του χέρι εις το αυτί και έτρεμε, μέ τον λαιμόν του στραβωμένον, προσπαθών να φωνάξη το Αλά χπερ, ως να ήτο εις το Τζαμί, χωρίς όμως και να το κατορθώνη.
Όταν, μετά την πυρκαϊάν της Νεαπόλεως κατά το 1913, μαζύ με άλλους Τούρκους ο ανωτέρω Χότζας μετώκησεν εις Γρεβενά, εξηκολούθει εις την ιδίαν θλιβεράν κατάστασιν, και κατά το 1923, εις την ώραν της ανταλλαγής των πληθυσμών ανεχώρησε δια την Τουρκίαν, αποβιώσας ασφαλώς εις την αυτήν κατάστασιν της από θεού τιμωρίας.
Δ.Κ.ΖΗΣΟΠΟΥΛΟΣ Αθήναι
Την ιστορία με τη θαυματουργική πέτρα, η οποία και σήμερα βρίσκεται σε ειδική θέση στον Ιερό Ναό του Αγίου Πνεύματος, αναφέρει και ο Αχιλλέας Κεραμάρης και προσθέτει τα εξής : Παίρνει λοιπόν ο Χότζας την πέτρα, τη φορτώνει σε ένα κάρο παλιακό, με δύο ρόδες και την κατεβάζει και την πάει στο ποτάμι, τον Αλιάκμονα. Η πέτρα την άλλη μέρα βρισκόταν, από θαύμα, στη θέση της: Ο Χότζας την πήγε όνο φορές, αλλά κάθε φορά συνέβαινε το ίδιο. Καθώς τη φορτώνει στην άμαξα για να την μεταφέρει για τρίτη φορά πλέον στο ποτάμι, η γυναίκα τον του σταματάει και τον λέει, μην κάνεις τον κόπο να την ξαναπάς στο ποτάμι, περίμενε να σου φέρω τον κασμά, να τη σπάσεις. Όμως, καθώς έπιασε τον κασμά και πριν προλάβει να τον πάει στο Χότζα, πιάστηκε το ένα της πόδι και έμεινε πλέον παράλυτη, τον δε Χότζα (μεγάλη η χάρη τον Αγίον Πνεύματος) έμεινε παράλυτο το δεξί τον χέρι και στράβωσε το στόμα τον σε τέτοιο βαθμό πον δεν μπορούσε πλέον να πάει στο τζαμί και να φωνάζει, όπως πριν. Ο Χότζας αυτός αντικαταστάθηκε από κάποιον άλλο, που έμενε στο σημείο της Νεάπολης, όπου σήμερα βρίσκεται το σπίτι τον Προσμά. Αλλά εκτός από τους Έλληνες και οι Τούρκοι πίστευαν στις θαυματουργικές ιδιότητες της πέτρας τον Αγίον Πνεύματος. Όπως μου έλεγε ο πατέρας μου, κατά την εποχή τον αλωνισμού, αν τύχαινε και αρρωστούσε κανένα άλογο τους, το έφερναν γύρω γύρω στο Άγιο Πνεύμα και κάθε φορά που έφτανε το άλογο μπροστά στην πέτρα σταματούσε για λίγο. Κατ' αυτόν τον τρόπο πολλά άλογα γίνονταν καλά. Και ο ωραίος αυτός αφηγητής Αχιλλέας Κεραμάρης προσθέτει επιγραμματικά: Όλα αυτά, μπορεί να φαίνονται σαν παραμύθι. Όμως είναι πέρα για πέρα αληθινά και αποτελούν μέρος της ιστορίας του τόπου μας.
Είναι στ' αλήθεια άξια θαυμασμού αυτή η πίστη του γένους μας στις θαυματουργικές ιδιότητες ιερών εικόνων ή και άλλων θρησκευτικών μας συμβόλων. Είναι αναρίθμητα τα παραδείγματα που έχουμε ακούσει ή κατά καιρούς διαβάσει για τέτοια θαύματα. Αν η πίστη είναι ικανή να μετακινήσει βουνά, όπως διδάσκει η θρησκεία μας, γιατί να μην πιστέψουμε και σε τέτοια θαύματα;
Το Άγιο Πνεύμα εορτάζεται στη Νεάπολη κάθε χρόνο με ιδιαίτερη λαμπρότητα, ως κινητή εορτή, την επόμενη ημέρα της Πεντηκοστής και σε ένα χώρο στην ανατολική του πλευρά, τον οποίο ο Δήμος Νεάπολης κατάλληλα διαμόρφωσε, γίνονται διάφορες αξιόλογες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
37 Το όνομα του Ντεμήρ Μπέη δεν αναφέρεται από τον Α.Αδαμίδη, μνημονεύεται όμως από τον Α.Κεραμάρη και το Δημήτριο Ζησόπουλο.
Voio Time
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΣΕΒΟΜΑΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΤΙΘΕΤΗ ΑΠΟΨΗ