ΕΡΑΤΥΡΑ ΒΟΪΟΥ: Μαρτυρείται λειτουργία σχολείου ήδη από τον 17ο αιώνα

ΛΕΜΕ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ Η ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΡΑΤΥΡΑΣ

http://www.facebook.com/pages/

φωτο απο τον αγώνα των παιδιών

φωτο απο τους αγωνες των κατοίκων

Εράτυρα 

Χτισμένη σε προνομιακή θέση η  Εράτυρα είναι κτισμένη σε ύψος 700-800 μέτρων, στους πρόποδες του όρους Άσκιου (ή κοινώς Σινιάτσικου). Απέχει 12 χλμ από τη Σιάτιστα και 42 χλμ από την Κοζάνη.
Ο οικισμός διαμορφώθηκε τον 16ο αι. από πληθυσμούς των πεδινών της δυτικής Μακεδονίας που αναζήτησαν ασφαλέστερη κατοικία στα ορεινά. Γνωστή ως Σέλιτσα η πόλη είχε αμιγή ελληνικό πληθυσμό και απολάμβανε μια σχετική αυτονομία και ορισμένα προνόμια.
Από το 1804 έως το 1820 αποτέλεσε τσιφλίκι του Αλή-πασά, οπότε και έγινε "βασιλικό κτήμα" για να αποκτήσει αργότερα (1846) την αυτονομία της στα πλαίσια των μεταρρυθμίσεων του "Τανζιμάτ". Η ευμάρειά της προκάλεσε επιδρομές άτακτων σωμάτων Τουρκαλβανών από τον 17ο έως το 19ο αι.
Οι κάτοικοι της Σέλιτσας ασχολούνταν με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, τη βιοτεχνία (κυρίως με τη βυρσοδεψία), την αμπελουργία και το εμπόριο με την Κωνσταντινούπολη, τη βόρεια Βαλκανική και χώρες της κεντρικής Ευρώπης. Πολλοί, οργανωμένοι σε ισνάφια (συντεχνίες) "καλφάδων" (χτιστών), διακινούνταν στην Οθωμανική αυτοκρατορία.

Η μετανάστευση (εποχιακή ή μη) και η εμπορική δραστηριότητα των κατοίκων συνέβαλλαν στην πολιτιστική εξέλιξη της Σέλιτσας (μαρτυρείται λειτουργία σχολείου ήδη από τον 17ο αι.). Η «περιώνυμη σχολή», που υπήρχε στην Εράτυρα από το 1699, δηλώνει την παραδοσιακή σχέση της κοινωνίας της με την παιδεία και τη μόρφωση.
Η εμπορευματοποίηση της οικονομίας από το 18ο αι. δημιούργησε μια νέα τάξη αστών-εμπόρων που οικοδομεί έως και τις αρχές του 20ού αι. αρχοντικά για να επιδείξει τον πλούτο της.

Παράσπιτο αρχοντικού Δελήβαση (περίπου 1890):

πορτρέτο μιας από τις κόρες του Δελήβαση (Φωτο: Βασίλης Στρέμπας)

 

Σημαντικός είναι ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου στο κέντρο του χωριού, κτισμένος το 1844, που διαθέτει το μοναδικό ξυλόγλυπτο τέμπλο στο ιερό του και πολύ ωραίες παλιές αγιογραφίες. Γύρω από την Εράτυρα υπάρχουν διάσπαρτα ίχνη από αρχαίους τειχισμένους οικισμούς και πλήθος άλλων αρχαιολογικών χώρων που μαρτυρούν την ύπαρξη οργανωμένων οικισμών με ανεπτυγμένη οικιστική οργάνωση και εύρωστη οικονομία. Υπάρχουν αρκετά μονοπάτια που οδηγούν στο όρος Άσκιο, με ιδιαίτερης σημασίας αυτό που οδηγεί προς το εξωκλήσι του Αγίου Μάρκου.

όρος Άσκιο

Λίγο έξω από το χωριό υπάρχει η παλαιά μονή του Αγ. Αθανασίου.

http://www.eratyra.gr/

imma.edu.gr, el.wikipedia.org, eratyra.gr, ppol.gr